ششمين پيشواى شيعيان نام مباركش «جعفر»،كنيهاش «ابوعبداللَّه» و لقب‌هايش «صابر»، «فاضل»، «طاهر»، «قاهر»، «باقى»، «كامل»، «منجى»، «فاطر» و «صادق» است. كه لقب اخير از همه مشهورتر است1. ملقّب شدن امام علیه‌السلام به هر يك از لقب‌هاى ياد شده، بيانگر تجلّى و ظهور بيشترآن صفت در وجود مبارک ايشان است وگرنه امام صادق علیه‌السلام و ديگر امامان معصوم مظهر همه ارزشها و ملقب به صفات نيک هستند.
امام صادق علیه‌السلام سيمايى جذّاب، نورانى و ملكوتى داشت، بدان سان كه رسول اكرم (صلی الله علیه و آله) و ديگر معصومان و پيامبران الهى داشتند.شناخت عميق امام صادق علیه‌السلام از مقام ربوبى حق تعالى، او را در ميدان عمل به عبادتى گسترده و خالصانه وامىداشت.
مبارزات امام صادق علیه‌السلام متناسب با شرايط سياسى جامعه و نيز موقعيّت و نياز مخاطبان با بيانات مختلف و شيوههاى گوناگون تبيين مىشد. تضادّ بين جبهه امامت به پيشوايى امام صادق علیه‌السلام و جبهه خلافت عباسى به سركردگى منصور، روز به روز شديدتر و شكاف بين دو جبهه، عميقتر مىگشت.
منشأ اساسى آن، فعاليت‌هاى بنيادى و متعرضانه پيشواى ششم در ابعاد مختلف علمى، فرهنگى و سياسى كه لبه تيز همه آنها دستگاه خلافت بود، از يكسو؛ و روحيّه سلطنت طلبى و ضدّ دينى منصور، از ديگر سوى بود.
منصور بر خلاف ديگر خلفاى اموى و عبّاسى كه از نزديك با امامان علیهم‌السلام محشور نبودند، پيش از انتقال قدرت به بنى عباس، ارتباط نزديك و تنگاتنگ با امام صادق علیه‌السلام داشت و از نزديك آن حضرت را مىشناخت و همين مسأله موجب شد كه پس از دستيابى به قدرت، وجود آن پيشواى بر حق را بزرگترين خطر براى حكومت خود بداند و مبارزه با آن حضرت را در سر لوحه برنامههاى خود قرار دهد.
منصور، در طول مدّت دوازده سالى كه در دوران خلافتش با امام صادق علیه‌السلام معاصر بود يك لحظه از انديشه مبارزه با امام صادق علیه‌السلام غافل نبود و به شيوههاى مختلف سعى در محدود كردن فعّاليت‌هاى آن حضرت و بيرون كردن وى از صحنه مبارزه با دستگاه خلافت و در نهايت شهادت او داشت2.
سرانجام، امام صادق علیه‌السلام در 25 ماه شوال، سال 148 هجرى قمرى پس از 34 سال امامت، در سن 65 سالگى به دست عوامل منصور خلیفه عباسی مسموم شد وبه شهادت رسيد3.
پی‌نوشت‌ها:
1) بحارالانوار، جلد 47، ص 11
2) تاریخ زندگی امام صادق علیه‌السلام، علی رفیعی، جلد 1، ص 235
3) بحار الانوار ، جلد 47، ص